Köprüüstünde vardiya tutulurken hangi durumda kimlerin köprüüstünde olacağı Bridge Procedures Guide kitabı başta olmak üzere seyir kaynak kitaplarında belirlenmiştir. Bu prosedüre Bridge Watch Komposition veya Bridge Level denir. Köprüüstü ekibi kaptan, 2. kaptan, 3. kaptan, 4. kaptan, serdümen, gözcü ve kılavuz kaptandan oluşur. Gemide güverte stajyeri varsa, köpüüstü ekibinin parçası değildir.
Köprüüstü ekibi (bridge team) geminin güvenli seyrine devam edebilmesi için seyir planının gerektirdiği şekilde donatılmalıdır. Köprüüstü hiçbir zaman yalnız bırakılamayacağı gibi ekipte kimlerin bulunacağı aşağıdaki hususlara göre kaptan ve şirket politikası tarafından belirlenmelidir:
Bazen gemide şirket politikaları ve kaptan emirleri arasında farklılık olabilir. Gemi kaptanı şirket politikalarından daha sıkı kurallar koyabilir ancak politikaları esnetemez. Minimum gereklilikler şirket tarafından belirlenir. Örneğin şirket ISM'i minimum CPA için 1 deniz mili isteyebilir, kaptan uygun görürse 2 mil isteyebilir.
- Görüş, deniz ve hava durumu
- Trafik yoğunluğu ve geminin seyir yaptığı bölgedeki diğer aktiviteler
- TSS veya diğer seyir alanlarının yakınında veya içinde seyir hali
- Gemi doğasından kaynaklanan acil durum ve manevraların doğurduğu iş yükü
- Körpüüstü ekibinin göreve uygunluğu
- Her zabitin deneyimi, gemiye ve geminin manevra karakteristiğine alışkanlığı
- Radyo faaliyetleri de dahil olmak üzere, herhangi bir zamanda gemide gerçekleşen faaliyetler ve gerektiğinde derhal köprüüstüne çağrılacak yardımın mevcudiyeti
- Alarm sistemleri dahil köprüüstü ekipmanlarının operasyonel durumu
- Dümen, pervane durumu ve geminin manevra karakteristiği
- Gemi boyutu ve köprüüstünden pruva görüş alanı
- Görevli zabitin görüşünü veya duyusunu engelleyebilecek herhangi bir konfigürasyon
- IMO veya yetkili kuruluşlar tarafından belirlenmiş herhangi bir ekstra kural
- Dümenin otopilot veya elde olması
Bu görselde genel kabul görmüş bir kompozisyon örneği vardır.
Şirket ISM'ine göre değişebilmekle beraber seyir bölgeleri birkaç gruba ayrılmıştır:
Liman Giriş ve Çıkış: Pilotlu seyirler.
Kısıtlı Sular: Yoğun trafik bölgeleri, limana yaklaşma vb. durumlar.
Kıyısal Sular: Karaya 12 mil ve daha yakın olunan durumlar.
Açık Deniz: Karaya 12 milden daha uzak olunan durumlar.
Demirde: Demir atıldığı zaman.
Opsiyonel, kaptan kararına bırakılmıştır.
Unman, makine kontrol odasında vardiyacı olmadığı anlamına gelirken; man, makine kontrol odasında vardiyacı olmadığı anlamına gelir.
Şirketin bu matrix'i köprüüstünde asılı bulunmalıdır.
Bu tablodaki seviyeler aşağıdaki gibi sıralanabilir.
- Level 1: Açık Deniz
- Level 2: Kıyısal Sular
- Level 3: Kısıtlı Sular
- Level 4: Pilotaj
Bu seviyeler sefer planı sırasında seyir zabiti tarafından belirlenmeli ve ECDIS’te rota üzerinde belirtilmelidir. Köprüüstü seviyesi değiştiğinde jurnale kaydedilmelidir. Ben bu girdiyi şahsen RISQ (RightShip) denetlerinde istediklerini gördüm, yazılmaması NC (Non-Conformity) sebebidir.
Örneğin, saat 1700'de kısıtlı sularda dümen ele alındığında ve kaptan köprüüstünde komutayı aldığında jurnale aşağıdaki gibi bir girdi yapılabilir:
1700 BW LEVEL 3 / WHEEL HANDED / MASTER ON CONN IN GPS POS. ***
Sole Look-Out (Tek Gözcü)
İngilizce’de sole lookout dedikleri bir durum var ki bu durum vardiya zabitinin tek başına vardiya tutmasını ifade ediyor. STCW Kod’a göre, Kaptanın güvenli olduğuna karar verdiği belirli durumlarda vardiya zabiti gündüz vakti tek başına gözcü olabilir. Kaptan zabiti tek bırakmadan önce aşağıdaki hususlara dikkat etmelidir:
- Hava durumu
- Görüş
- Trafik yoğunluğu
- Seyir tehlikelerine yakınlık
- TSS içinde veya çevresinde seyir durumu
- Seyri etkileyebilecek cihaz/ekipman hataları
- Zabit vardiyaya uygun mu?
- Zabitin iş yükü seyri tehlikeye atıyor mu?
- Zabit nasıl ve ne zaman kaptanı çağıracağını biliyor mu?
- Diğer köprüüstü ekibi acil bir çağrı halinde bu alarmları duyacak ve hızlı bir şekilde köprüye intikal edecek durumda mı?
Vardiya zabiti hiçbir koşulda gece vakti gözcüsüz, tek başına vardiya tutmamalıdır.