Kağıt haritaların kullanımını neredeyse yitirdiği günümüzde, ENC‘leri güncel tutmak için çeşitli yöntemler kullanılmakta. Kağıt ya da dijital olsun bir seyir haritasına işlemeniz gerekenler:
- Haftalık kalıcı harita düzeltmeleri
- Haftalık geçici ve ön (temporary & preliminary) harita düzeltmeleri
- Seyir emniyet uyarıları (MSI- Maritime Safety Information) olarak sıralanabilir.
Tüm bu üç unsurun da haritalarda güncel gösterimi için çeşitli yöntemler vardır.
Haftalık kalıcı harita düzeltmeleriniz harita sağlayıcı firmanız tarafından sağlanır. Seyir uyarıları EGC ve Navtex ile doğrudan print alınıp manuel olarak kontrol edilebilir, internet erişiminiz varsa Uluslararası Hidrografi Örgütünün (IHO) web sitesi üzerinden ilgili Navarea yayıncısının web sitesinden elde edilebilir. Eğer uyumlu bir ECDIS’iniz varsa bu MSI bilgileri doğrudan ECDIS üzerinde gösterilebilir, ancak yine de kağıt çıktıları kontrol etmek gerekir.
Konumuz AIO olduğu için şimdi geçici ve ön düzeltmeleri (T&P) nasıl alacağımızı konuşacağız.
Eğer RNC kullanıyorsanız, T&P’ler haftalık olarak haritanızda yer alıyordur. Ancak ENC, yani ECDIS kullanıyorsanız TP’ler için iki ihtimal vardır. İlki, ENC’yi yayınlayan ülkenin TP’leri haftalık “kalıcı” ENC düzeltmelerine dahil edip etmediğidir. Eğer yayıncı ülke bu düzeltmeleri haftalık ENC güncellemesi ile haritaya gömülü şekilde yayınlıyorsa TP’leri haritaya işlenmiş şekilde görebilirsiniz.
Eğer harita ile birlikte yayınlanmıyorsa haftalık Notice to Mariners‘ları print alıp tek tek kontrol etmeniz gerekiyor. İşte AIO bu duruma alternatif olarak UKHO tarafından üretilmiş bir hizmet olup AVCS (Admiralty Vector Chart Service) kullanıcılarına ücretsiz olarak yayınlanmaktadır. Bu hizmeti de harita sağlayıcınızdan haftalık güncelleme dosyası ile birlikte alırsınız.
Aşağıdaki PDF “AIO Kullanıcı Rehberi” olup çok daha detaylı bilgileri buradan elde edebilirsiniz.
Şimdi, dedik ki eğer T&P’ler harita üreticisi tarafından haritaya işlenmiyor ise AIO ile gösterilebilir. Peki hangi ülkenin haritalarına T&P’leri dahil edip etmediğini nereden bileceğiz?
Yine Admiralty tarafından yayınlanan AIO “Status of T&P information in ENC” dökümanı ile kontrol edebiliriz. Bunu da aşağıda bulabilirsiniz. En doğru bilgi için hem user guide hem de T&P status’u güncel olarak takip ettiğinizden emin olun.
Bu dosyada ülkeler, harita üretici kodları ve üreticinin Temporary veya Preliminary düzeltmeleri dahil edip etmediği; sonda da AIO’nun yayınlayıp yayınlamadığı paylaşılmış.
Bir örnek olarak Türkiye’ye bakalım, listeden bulup karşılığına baktığınızda TR kodlu haritaların haftalık ENC güncellemesi ile T&P’leri haritaya dahil ettiğini görebilirsiniz. Bu durumda UKHO, Türk haritaları için AIO yayınlamaz.
Nasıl yayınlıyor? Onu da biraz detaylandıralım. Bildiğiniz üzere ENC’ler katman katman inşa ediliyor. AIO da bir katman olarak ECDIS’e yükleniyor. Tıpkı ENC güncellemesini “import eder” gibi AIO dosyasını import ediyorsunuz, ECDIS chart display ayarlarından AIO’yu aktif hale getiriyorsunuz ve mevcut haritalarınız üzerindeki AIO’ların tamamı gözüküyor. Sistemsel olarak “tek bir harita” gibi gözüküyor AIO.
Şimdi pek sık seyir yaptığımız bölgelerden biri olan Çin’e bakalım: Çin için C1 ve C3 kodlu haritalarda T&P’ler dahil edilmemiş; C2 kodlu haritalarda geçici düzeltmeler dahil edilirken, ön düzeltmeler dahil edilmemiş. Dolayısıyla bu bölgede seyrederken detayları AIO ile alacağız. AIO harita üzerinde şöyle gözüküyor:
Burada sağ tıklayıp “Pick Report” yaptığınızda 5381(T)/17 numaraları geçici düzeltmeye ait açıklamayı görürsünüz. Ancak AIO size yalnızca açıklama sunduğundan bazı T&P’lerin haritaya işlenmesi gerekir. Örneğin tavsiye edilen rota gibi T&P’ler geldiyse bunları haritaya çizmezseniz AIO da kullansanız bu bilgi işinize yaramaz.
AIO’da T&P’ler ile beraber bir de EP’ler var:
EP’ler “ENC Preliminary” düzeltmeler olup yalnızca “elektronik” haritalara özeldir. Bu özellikte AIO, kağıt haritalarda mevcut olup ENC’lerde mevcut olmayan harita ögeleri hakkında bilgi verir.
Tüm T&P’lere erişmek için “Annual Summary of ADMIRALTY Notices to Mariners (NP247)” yayınını veya internet üzerinden Admiralty NMs web sistesine giderek yıllık yayınlardan indirebilirsiniz.
Farklı bir noktaya dikkat çekelim: Eğer T&P Status’de Endonesya’ya bakarsanız “band” diye bir kavram göreceksiniz.
Burada “band” terimi haritanın kullanım ölçeğini belirtir.
| Band 1 | Overview |
| Band 2 | General |
| Band 3 | Coastal |
| Band 4 | Approach |
| Band 5 | Harbour |
| Band 6 | Berthing |
Bu durumda, örneğin geçici düzeltmelerin overview ve general haritalarda haftalık ENC ile güncellenmediğini söyleyebiliriz. Bu durumda AIO T&P yayınlıyor olacak.
No Overlay Nedir?
Eğer AIO farklı ölçekteki bir harita için düzenlenmişse, siz görüntülediğiniz haritada “No Overlay” uyarısını görebilirsiniz.
Ek olarak, “No Overlay” ifadesi, bu bölgede başka T&P’lerin bulunabileceği anlamına gelir. Admiralty tarafından tavsiye edilen, bu bölgelerde seyrederken yerel yayınları kontrol etmektir.
Küçük bir uyarı
AIO’yu takip etmek sizi T&P’leri haritaya işlemekten, onları passage plan’a dahil etmekten, NTMs ile cross-check yapma sorumluluğundan kurtarmaz. Hem seyir emniyeti açısından hem de denetlerde problem yaşamamak için rota üzerindeki T&P’leri manuel olarak çıktı alıp kontrol edildiğine dair belgelendirin.
Denet sırasında T&P’leri nasıl aldığınıza dair vereceğiniz bilgiler şu şekilde olmalı, aşina olmalısınız:
- ENC ile dahili gelen T&P’ler
- AIO
- Navtex gibi MSI bilgileri
- Yerel otoriteler, acentalar
Sıkça Sorulan Sorular
AIO’da neden tüm T&P’ler yok?
Yinelemeleri önlemek ve ekran karmaşasını azaltmak için. Birçok ülke artık T&P’leri ENC’ye dahil ediyor. ENC ile seyir yapıyorsanız, bu bilgileri birden fazla kez almanıza ve yönetmenize gerek yoktur.
T&P’leri nasıl alırım?
ENC ve AIO ile alırsınız. Tüm ADMIRALTY T&P’lere ihtiyacınız varsa, bunlar Weekly Notices to Mariners Bulletin’dan veya distribütörünüzden temin edilebilen dijital hizmetlerden elde edilebilir.
Kağıt haritaya AIO alabilir miyim?
AIO, dijital harita kullanıcıları içindir. Kağıt harita kullanıcıları, haftalık bültende yayınlanan T&P NM’leri kağıt veya indirilebilir versiyon olarak kullanmalıdır.
Denette T&P’ler kontrol edilirken deficiency yer miyim?
Hayır. T&P’leri kontrol ettiğinizi belgelendirdiğiniz, gereken yerlerde haritada manuel update olarak veya passage plan’da gösterdiğiniz sürece yemezsiniz.
AIO’ları haritaya işlemek zorunda mıyım?
Buna tam olarak zorunluluk diyemeyiz, tercihe kalmıştır. Ancak bilginin içeriği haritada gösterilmesini gerekiyorsa manual update veya user chart ile işlemelisiniz.
Haftalık Bülten (NM)’deki ADMIRALTY T&P listesi neden AIO’dan farklıdır?
ADMIRALTY T&P NM’ler kağıt haritalar için yayınlanır ve bu nedenle AIO’ya eklenemez. Haftalık Bülten’deki bazı T&P NM’ler önceki haftanın AIO’sunda yayınlanmış olacaktır.
Umarım AIO kullanımına dair açıklayıcı bir yazı olmuştur. Sorunuz olursa yorum olarak sormayı unutmayın..