Gemide vardiya zabitinin uyması gereken bazı sorumluluklar/yükümlülükler vardır. Bunlar köprüüstü yönetimi, gözcülük, COLREG’e uygun seyir, gerektiğinde kaptanı çağırmak, durumsal farkındalığa sahip olmak, uygun demir vardiyası tutmak, gemideki operasyonları takip etmek vb. örnekler ile çoğaltılabilir.
Yukarıda sıraladığımız sorumluluklardan biri de uygun bir GMDSS, yani telsiz vardiyası tutmaktır. GMDSS (General Maritime Distress and Safety System) kısaca ‘denizde haberleşme teknolojilerinin’ toplandığı sisteme verilen addır. Haberleşme için kullanılacak cihaz ve teknoloji; deniz alanlarına, denizin durumuna, istasyonların konumlarına ve seyredilen enleme göre belirlenir.
Bir zabit distress (tehlike), urgency (acelelik) ve safety (emniyet) mesajlarını göndermek ve almak için seyir yaptığı bölgeye uygun olarak GOC (General Operator’s Certificate) veya ROC (Restricted Operator’s Certificate) sertifikası bulundurmalı; GMDSS vardiyası için gerekli bilgi ve kabiliyete sahip olmalıdır. Vardiya zabiti,
- Tüm GMDSS iletişiminin uygun personel tarafından sağlandığından,
- Diğer kullancılara parazit yaratmamak için iletişim prosedürleri ve disipline uyulduğundan,
- Frekansların amacına uygun kullanıldığından emin olmalıdır.
Bir ITU (International Telecommunication Union) yayını olan Manual for Use by the Maritime Mobile and Maritime Mobile-Satellite Services, ITU telsiz regülasyonlarını içerir ve uyulacak deniz telsiz kurallarını belirler.
Telsiz Vardiyası
Vardiya zabiti geminin telsiz vardiyası kurallarına uygunluğunu sağlamaktan sorumludur. Genel olarak, telsiz vardiyası geminin seyrettiği bölgedeki distress, urgency ve safety mesajlarını alabileceği tüm frekanslarda tutulmalıdır.
Aşağıdaki tabloda seyredilen deniz alanına göre dinlenmesi zorunlu frekansların bir tablosunu bulabilirsiniz.
| Deniz Alanı/ Frekans | A1 | A2 | A3 | A4 |
| VHF Ch-16 156.800 MHz | X | X | X | X |
| VHF DSC Ch-70 156.525 MHz | X | X | X | X |
| MF DSC 2187.5 kHz | X | X | X | |
| HF DSC 8414.5 kHz | X(2) | X | ||
| HF DSC 4207.5 kHz 6312 kHz 12577 kHz 16804.5 kHz | X(2,4) | X | ||
| NAVTEX 518 kHz | X | X | X(3) | |
| Satellite (Ship Earth Station) – INMARSAT | X(1) | X(1) | X(2) | |
| HF Direct-Printing 1605-27500 kHz | X(2) | X |
Notlar
- Gemi sadece NAVTEX veya HF direct-printing MSI (Maritime Safety Information) yayınlayan bir sahil istasyonunun menzili dışındaki alanlarda (A3 bölgesi) çalıştığı için takılmışsa.
- A3 için izin verilen SES veya MF/HF seçeneği kapsamında takılmışsa.
- NAVTEX yayınlayan herhangi bir istasyon menzilindeyse.
- Bu frekanslardan en az bir tanesi geminin coğrafi konumuna ve günün saatine belli olarak takip edilmelidir.
Acil Durum Haberleşmesi
Vardiya zabiti IAMSAR Vol. III Bölüme 2’de yer alan distress, urgency ve safety mesajlarının iletim prosedürlerine aşina olmalıdır. Vardiya zabiti acil durumlarda uygun mesajı uygun metotlar ile göndermeyi bilmelidir.
Ayrıca aşağıdaki maddelere aşina olmalıdır:
- Acil durum mesajları “All Stations” olarak tüm istasyonlara gönderilmeli,
- DSC (Diigital Selective Call) mesajları uygun frekanslarda gönderilmeli,
- Ortam elverdiği sürece DSC mesajını takip eden sesli radyo-telefon yayını yapılmalı,
- DSC urgency ve safety mesajını takip eden sesli radyo-telefon yayını yapılmalı,
- Acil durum bittiğinde distress ve urgency mesajları iptal edilmeli,
- Gemide acil durumlarda iletişimden sorumlu zabit tanımlanmış olmalı ve GMDSS jurnaline yazılmalı.
Maritime Safety Information (MSI)
Tüm gemiler emniyet mesajlarını her zaman takip etmelidir. Bunun için kıyı istasyonlarının menzilindeyken NAVTEX mesajları takip edilmeli, menzil dışında ise uygun MF/HF frekanslarından veya SES (Ship Earth Station), yani INMARSAT üzerinden takip edilmelidir.
Rutin Görüşmeler
Routine (rutin) mesajlar, acil durumlarla veya emniyetle alakalı olmayan her türlü sesli (radyo telefon), dijital (DSC) veya uydu (INMARSAT) haberleşmeleridir. Vardiya zabiti rutin haberleşmeler için uygun kıyı, liman ve raporlama sistemi frekanslarını takip etmelidir. Bu frekans ADRS (Admiralty Digital Radio Signals)’de bulunur.
Vardiya zabiti rutin haberleşmenin acil durum veya emniyet mesajlarına engel olmadığından emin olmalıdır.
GMDSS Jurnalinin Tutulması
GMDSS Jurnaline (GMDSS Log Book) minimum olarak aşağıdaki bilgilerin kaydedilmesi zorunludur:
- Distress, urgency ve safety mesajlarına ilişkin iletişimin özeti,
- Telsiz vardiyasının durduruluğu zamanlar ve sebepleri (liman vb.),
- İletişim kurulan diğer istasyonların veya gemiyle iletişim kuran istasyonların kimlikleri,
- Yaşanan herhangi bir iletişim aksaklığı,
- Uygunsuz veya gereksiz yayınlar dolayısıyla yaşanan kazalar ve yayını yapan istasyonun bilgileri,
- Herhangi bir yanlış çağrının iptali.
- Günlük, haftalık ve aylık ekipman testleri.
Telsiz jurnalinin kuralları bayrak devleti tarafından ve ITU tarafından belirlenir. Bu kurallar şirket SMS’inde bulunmalıdır.
Ekipman Testleri
GMDSS ekipmanları üretici firmanın manueline göre ve bayrak devleti/SMS’de bahsedilen kurallar gereğince periyodik olarak kontrol edilmelidir. Testler yapılırken yanlış distress/urgency mesajlar gönderilmemesine dikkat edilmelidir.
Ekipmanlar günlük, haftalık ve aylık olarak test edilip telsiz jurnaline kaydedilmelidir. Bu kayıtlar geminin SOLAS kurallarına uygunluğunun kanıtıdır. Aşağıdaki tabloda GMDSS testleri ve periyotları verilmiştir.
| Günlük | – VHF ve MF/HF DSC self test – GMDSS bataryaları |
| Haftalık | – VHF ve MF/HF DSC çağrı testi – GMDSS rezerv güç desteği |
| Aylık | – EGC (Enhanced Group Call) – EPIRB self test – SART self test – GMDSS bataryaları – Antenler ve yalıtımlar – Acil durum VHF’leri |
Yanlış Distress Çağrıları ve İptali
Yanlış gönderilen acil durum ve acelelik mesajları GMDSS için ciddi bir problemdir.
Böyle bir durumda gemi mümkün olan tüm iletişim kanallarından acil durum mesajının iptali için yayın yapmalıdır. Yanlış alarmın saati, mevki ve sonrasında alınan aksiyonlar kayıt edilmelidir.
Aşağıda çeşitli ekipmanlardan yanlış distress çağrısı gönderilmesi durumunda atılması gereken adımları görebilirsiniz.
VHF DSC ile gönderilen yanlış alarm
- VHF DSC Sıfırlanmalı
- VHF DSC Kanal-70 alarmı iptal edilmeli
- VHF Kanal-16’dan tüm gemilere yanlış alarmın iptal edildiği duyurulmalı ve geminin adı, çağrı işaret, MMSI numarası verilmeli.
MF DSC ile gönderilen yanlış alarm
- MF DSC Sıfırlanmalı
- MF DSC 2187.5 alarmı iptal edilmeli
- 2182 kHz’den tüm gemilere yanlış alarmın iptal edildiği duyurulmalı ve geminin adı, çağrı işaret, MMSI numarası verilmeli.
HF DSC ile gönderilen yanlış alarm
- HF DSC Sıfırlanmalı
- Alarmın gönderildiği HF DSC frekansından iptal edilmeli (4207.5 kHz, 6312 kHz, 8414.5 kHz, 12577 kHz, 16804.5 kHz)
- HF DSC’nin gönderildiği banddan tüm gemilere yanlış alarmın iptal edildiği duyurulmalı ve geminin adı, çağrı işaret, MMSI numarası verilmeli (4125 kHz, 6215 kHz, 8291 kHz, 12290 kHz, 16420 kHz)
SES (INMARSAT) ile gönderilen yanlış alarm
- Yanlış tehlike alarmının gönderildiği aynı CES üzerinden bir tehlike önceliği mesajı göndererek alarmı iptal etmesi için ilgili RCC bilgilendirilmeli.
EPIRB ile gönderilen yanlış alarm
- EPIRB resetlenmeli
- En yakın sahil istasyonu veya uygun bir sahil yer istasyonu veya RCC ile iletişime geçilip mesaj iptal edilmeli.