Bu içi içine sığmayan, rengiyle cıvıl cıvıl konteyner gemisine ilk görüşte aşık olduğumu söylemeliyim. Kendisi epey uzun bir zaman masaüstü arkaplanım olarak günümü canlandırmıştı. Bundan 9 gün önce ise 1900’e yakın konteynerini Pasifik’te kaybederek son günlerin zirvesine oturdu.
Gemiyi Tanıyalım
Japon Ocean Network Express (ONE) şirketine ait ONE APUS (IMO: 9806079) isimli 14.052 TEU konteyner kapasiteli bir konteyner gemisinden bahsediyoruz. Henüz 1 yaşını doldurmuş, 364m x 51m boyutlarında ve yaz dedveyt tonu 146964 ton.
Sefer Bölgesi
ONE firması bu gemiyi “Far East Pasific-2 Service (FP2)” hattında çalıştırıyormuş. Yani gemi düzenli olarak Pasifik Okyanusu üzerinden Amerika, Çin ve Japonya arasında konteyner taşıyor. ONE APUS gibi ONE firmasına ait 17 gemi daha Pasifik’te konteyner taşıyor.
Kaza Nasıl Yaşandı
Çin’in Yantion limanından ABD’nin California’daki Long Beach limanına seyrederken Hawaii’nin 1600 deniz mili Kuzeybatı açıklarında fırtınaya yakalanan gemi sert yalpaya başlıyor. O esnada rüzgar 4 bofor kuvvetinde kaydedilmiş. 4 bofor 12 aşamalı bofor skalasında yüksek bir değer sayılmaz ancak geminin 5-6 metre büyüklüğünde güçlü swell dalgalarına maruz kaldığı bildirilmiş.
Swell’ler okyanusun başka bir yerinde rüzgarın oluşturduğu, frekansı sık ve genliği yüksek dalgalardır. Henüz kaza soruşturma aşamasında ancak ben sabit tarife ile çalışan ve tecrübeli bir geminin hava tahmini olmadan kendini riske atacağını düşünmüyorum. O anki bir fırtınadan ziyade öngörülemeyen Swell’lerin kazaya sebep olma ihtimali yüksek. Örneğin, kazanın yaşandığı anda Hawaii açıklarında 16 metreye varan Swell’ler tespit edilmiş.
Sert yalpa sonucu konteynerlar devrilmeye başlıyor ve fırtına boyunca 1816 konteyner denize düşüyor. Bu düşen konteynerlardan 64 tanesi tehlikeli yük statüsünde: 54 konteyner havai fişek, 8 konteyner pil ve 2 konteyner sıvı etanol taşıyormış, dolayısıyla okyanus doğal yaşam tehditi söz konusu. Ancak Şubat ayındaki Sanchi tanker faciası gibi kazalar ile karşılaştırınca devede kulak kaldığını belirtmek lazım.
Gemi o anda ABD Sahil Güvenlik Honolulu JRCC sahasında bulunuyor. Durumunu rapor edip pasajı iptal ederek Japonya’nın Kobe Limanı’na doğru devam etme kararı almış. Gemi 8 Aralık itibariyle Kobe limanına ulaşmış ve hasar tespit çalışmaları devam ediyor. Denize düşen konteynerlar bir kenara, binlerce hasarlı konteyner hala geminin güvertesinde.
Kazanın Maddi Boyutu
Her bir konteynerin 50.000$ değerinde olduğunu düşünürsek 90.000.000$ civarında net kayıp mevcut. Bu zararın üstüne hasarlı konteynerlar, liman ve hasar tespit masrafları ile gemi hizmet veremediği için firmanın uğradığı zarar da eklenecek.
Konteyner Piyasası ve Kazalar
World Shipping Council verilerine göre 2019 yılında dünyada 6.000 gemi ile 4 trilyon $ değerinde 226 milyon konteyner taşındı. Kayıplara bakacak olursak; 12 yıl boyunca yıl başına düşen ortalama konteyner kaybı 1382. Dolayısıyla tek seferde 1816 konteynerini kaybeden ONE APUS son yılların en büyük kazaları listesine adını yazdırıyor.
“Yazılar” menüsünden diğer yazılarıma da göz atabilirsiniz 🙂