Deniz Korsanlığında Riskli Bölgeler ve İstatistikler

2021 yılına girdiğimiz şu zamanlarda birçok kişi için korsan saldırıları bir film konusundan ibaret olabilir, ancak gerçek hiç de öyle değil. Bu yazıda deniz korsanlığının Dünya’nın hangi bölgelerinde olduğunu gösterdim ve korsanlığa ilişkin 2020 istatistiklerini paylaştım.

23 Ocak Cumartesi gününün sabah saatlerinde işletmecisinin ve mürettebatının Türk olduğu konteyner gemisi Mozart’a korsanlar tarafından saldırı yapıldı. Gemideki 19 mürettebattan 15’i kaçırılırken, 1’i ise çıkan arbedede vefat etti. 25 Ocak akşamı itibariyle korsanlar henüz iletişim kurmadılar. Tüm denizcilik camiası olarak Mozart gemiadamlarının sağ salim ülkemize dönmesini diliyoruz.

Ekleme: 12 Şubat 2021 itibariyle kaçırılan 15 denizcimiz ülkemize sağ salim döndü!

Peki Dünyada korsan faaliyetleri ne durumda? Yılda ortalama kaç gemi saldırıya uğruyor? Dünyadaki riskli bölgelerlere bakarak başlayalım.

Korsan Bölgeleri

1. Malakka Boğazı

Hint okyanusunda yer alan Malakka Boğazı korsanlık faaliyetleri açısından önde gelen bölgelerden. Boğaz, Çin’den Süveyş Kanalı, Mısır ve Avrupa’ya geçişin bir parçası ve Hindistan-Çin seyir rotasının en önemli hatlarından birini oluşturduğundan yüksek korsanlık vakalarının görüldüğü bir bölge.

2. Güney Çin Denizi

Güney Çin Denizinin genellikle Malezyalı ve Endonezyalı korsanları en tehlikeli korsanlar arasında adlediliyor.

3. Aden Körfezi

Kızıldeniz’e açılan Aden Körfezi, Süveyş gibi önemli bir ticari yolun geçiş noktası olmakla birlikte Somalili korsanların saldırısı altında. Deniz korsanlığı konusunda en çok duyduğumuz bölge olmasının sebebi geçmişte Aden’den geçen gemilere çok büyük zararlar vermiş olmaları.

4. Somali

Somali’de 2011 yılında tavan yaparak muazzam oranlarda meydana gelen deniz korsanlığının ana nedeni, bölgedeki iç savaş nedeniyle ortaya çıkan aşırı yoksulluk, hükümetin etkisizliğidir.

Somali’deki deniz korsanlığından korkulmasının bir sebebi de, ülke halkının gitgide korsanlığı yoksulluktan kaçışın tek yolu olarak benimsiyor olmasıdır.

5. Gine Körfezi

Kuzeybatı Afrika ve Güney Afrika’ya açılan bir körprü niteliği taşıyan Gine Körfezi korsan faaliyetlerinin yeni yeni görüldüğü bölgelerden biri. Avrupa ve Amerika için çok önemli olan ham petrol ticaret rotası Gine Körfezi’nden geçer. 2 gün önce korsan saldırısı yaşayan Mozart gemisi de Gine Körfezindeydi.

6. Benin

Gine Körfezine kıyısı bulunan Afrika ülkesi Benin de şiddetli korsanlığın görüldüğü ülkelerden biridir. IMO’nun buradaki korsanlığı önlemek için attığı adımlar olsa da henüz bir ilerleme kaydedilememiştir.

7. Nijerya

Afrika’nın batısındaki Nijerya, korsanlık faaliyetlerinin kovanı olarak görülüyor. Bölgede korsanlık tehdidi o kadar yüksek ki, deniz kargo taşımacılığı için en riskli alanlardan biri olarak değerlendiriliyor. Nijerya donanmasının güvenliği sağlama çabaları yetersiz kalmakta, hatta bölgede korsanlığı arttırmaktadır. Ayrıca yüksek korsan tehditi nedeniyle bu bölgeden geçen navlun sigortala fiyatları normalin üzerindedir.

8. Endonezya

Endonezya da korsanlık faaliyetlerinin görüldüğü bölgelerden biri. Deniz korsanlarının hedef aldığı alanlardan bazıları, korsanların gündüz yerine gece saatlerinde gemilere saldırdığı bildirilen Anambas, Natuna ve Merundung Adaları’dır. Endonezya yetkililerinin ülkede yakalanan korsanlara karşı cezalandırıcı tepkisi dünya çapında endişelere yol açmakta.

9. Arap Denizi

Umman Körfezi, Arap Denizi’nde deniz korsanları tarafından defalarca hedef alınan bölgelerden biridir. Uluslararası kuruluşlar ve yetkililer, Aden Körfezi ve Somali kıyıları gibi korsanlıkla enfekte bölgelerde aldıkları ölçüde önlemleri bu bölgedede almamaktadır. Bunun başlıca nedeni, coğrafi konumu nedeniyle mevcut filonun hareketindeki yetersizliğidir.

10. Hint Okyanusu

Hint Okyanusu alternatifi olmayan bir su yolu olarak korsancılığın görüldüğü bölgelerden biri. Burada faaliyet gösteren korsanlar Somali’den geliyor ve Hintlilere ve diğer ülkelerden gelen gemilere sorun yaratıyor.

İstatistiklerle Korsanlık

Uluslararası Denizcilik Bürosunun (ICC International Maritime Bureau) 14 Ekim 2020’de yayınladığı raporda, Ocak 2020 – Eylül 2020 arasında yaşanan korsanlık faaliyetleri gösterilmiş. İnfografikleri burada da paylaşmak istedim. Grafiklere tıklayarak yüksek çözünürlüklü olarak inceleyebilirsiniz.

• 

• 

• 

• 

• 

• 

İstatistiklere Gine ile başlayalım. Türk gemisi Mozart’ın da saldırıya uğradığı Gine Körfezi’nde 2020 yılı faaliyetleri 2019’a göre %40 artmış. Silah ve bıçaklarla donanmış korsanların Batı Afrika sularında daha uzak bölgelere gittikleri ve daha çok korsanı taşıdıkları belirtilmiş.

2020’de 132 Korsan Saldırısı

2019’un ilk 9 ayında 119 olay rapor edilirken aynı dönemde 2020 yılı için 132 saldırı rapor edilmiş. Raporlanan 14 ayrı saldırıdan fidye için kaçırılan toplam 85 gemiadamının 80 tanesi Nijerya, Benin, Gabon, Ekvator Ginesi ve Gana’dan alınmış.

Rapor edilen toplam 134 saldırı, yaralanma ve tehdit mevcut. 134 vakada 85 gemi adamı kaçırılırken, 31 gemaidamı kendi gemilerinde rehin tutulmuş. Toplam 112 gemiye çıkılmış, 6 gemiye ateş açılmış ve 12 gemiye saldırı denenmiş. Gine Körfezinde 2 balıkçı gemisi kaçırılmış.

Gine Körfezi Korsan Faaliyetlerinin Sıcak Noktası

Tüm Dünyada raporlanan adam kaçırma olaylarının %95’i Gine Körfezinde gerçekleşmiş. IMB, buradaki korsanların iyi organize olduklarını ve tüm gemi türlerini hedef aldıklarını bildirerek uyarıyor.

Yapılan en uzak saldırı 17 Temmuz 2020’de gerçekleşmiş. Nijerya, Bayelsa’nın 196 deniz mili (362 km) açığında seyreden ürün tankerine makineli tüfekli 8 korsan çıkarak, 19 gemiadamını rehin almış, gemi dökümanlarını ve değerli eşyaları çalmışlar. Yanlarında 13 gemiadamını esir alan korsanlar gemiyi terk etmişler. Kaçırılan gemiadamları 1 ay sonra güvenli bir şekilde serbest bırakılmış.

Singapur Boğazında Bıçaklı Saldırılar

Singapur Boğazları’nda seyreden gemilere 15 saldırı kaydedilmiş. Çoğu düşük seviyeli suç olarak kabul edilirken, bir yaralanma ve iki rehin alınma gerçekleşmiş. Olayların en az onunda bıçak olduğu bildirilmiş.

Endonezya’da Düşüş

Endonezya takımadalarında; 4 vaka ile 2020’nin üçüncü çeyreğinde, ikinci çeyreğe nazaran (14 vaka) raporlanan korsan faaliyetinde düşüş kaydedilmiş. Bu saldırılan birçoğu demirli gemilere yapılan hırsızlık denemesi.

Yakın Mesafe de Hedefleniyor

Brezilya, Kolombiya, Ekvador, Haiti, Meksika ve Peru dahil olmak üzere Karayipler, Orta ve Güney Amerika’daki gemiler, tipi farketmeksizin, seyir halindeyken ve demirdeyken olduğu gibi kılavuzluk altındayken veya nehir geçişleri sırasında da hedeflenmiş.

Korsanlık Somali’de Kontrol Altında

Somali’de 2018’den bu yana korsanlık vakası bildirilmemiş. Ağustos 2020’de korsanlar, gemi kaçırma olaylarının 2011’de zirveye çıkmasından bu yana bölgede esir tutulan binlerce rehinenin son üçünü serbest bırakmış. Buna rağmen Somalili korsanlar hala başka saldırılar gerçekleştirebildikleri için, gemilerin güvenlik prosedürlerini uygulamaya devam etmesi ve donanmaların istikrarlı bir şekilde çalışmaya devam etmesi teşvik ediliyor.

Verilen tüm rakamların yalnızca raporlanan vakalar olduğunu unutmamak lazım. Bunlar yanında raporlanmayan vakaların da mevcut olduğu bildirilmiş.

Deniz korsanlığı, sadece ticari yönden ele alınmaması gereken, gemiadamlarının canının söz konusu olduğu, acilen çözülmesi gereken bir suçtur. Maalesef ekonomik krizdeki Afrika ve bazı Asya ülkelerinde günden güne artan bir korsanlık faaliyeti mevcut. Uluslararası kuruluşlar önlemler almaya çalışsa da bu ülkelerdeki sosyoekonomik sorunlar korsanlığın önüne geçemiyor.

Yanlış veya eksik bir bilgi fark ettiyseniz bildirmeyi unutmayın.

Korsan bölgelerini derlediğim kaynak için tıklayın. IMB verilerini derlediğim kaynak ve daha fazlasını okumak için tıklayın.